Sikpui Ruoi- Hring zinga thi a ni thei di’m? (With reference to N. C. Hills)

Hmar hai laia  kut ropui tak chu “SIKPUI RUOI” hi a nih.(sakhhuona thangloin). Sikpui Ruoi hmangna hmasatak hi hriet ni naw sienkhawm Sikpui Hlaa inthawk pi pe pu ha’n an lo hmangna a sawt tah hriet thei a nih.Thlasik vanglai taka anlo hmang hlak a ni leiin, a hminga khawm “Tlasikpui Ruoi = Sikpui Ruoi” an lo ti a nih.Kum inzawnin an hmang kher ngai nawh. Bu le bal hau kum; kum inzawna an nei phat leh an hmang chau hlak a nih.

Kristien ei ni hnungin ei pi le pu hai hmangdan tamtak a hungin mil ta nawh a, nunphung tamtak ei rausan bawk. Amiruokchu ei ta dinga tha lem dinga rausan ei nih. Vawisun chen hin ei la hmang zui peia, ei hmangdan le hmangni khawm an ang vawng kher nawh. Autonomous District(N. c. Hills le Karbi Anglong)  a chu Mimtukthla Tarik 5 hi kumtin a dingin “Council Holiday” Hmar nauhai a lo pek ta hiel a nih. Khawvel pumpuia Hmar nauhai chengna po poah “Sawrkar chawl” umsun a nih.Sawrkarin chawl hiel mi pe sienkhawm tulai hin ei ngainatna le hmang hun an khat deu deu tah. Asan tam tak a um a, a tul le pawimaw tak chu Hmar nauhai ei kut umsun hlutsak le hnam danghai dan tha lak hi a nih.

Kum 2003 khan hnam buoina ei tuoka, hmuntin ramtinah raltlanin ei um. Ei kut hlutsak nawna kum chu a lo ni der el tah. 2006—anthawk ei hmangdan a hung danglam tana, khawvel hlim hlawpna zawngin ei fepui lem tah a nih. Ei hmang sun khawm zurui buoiin ei hmang zo. Hlasakthiem ei fiel sunhai hlak chu ei changdan mawinaw leiin lungawinaw taka kir khawm an lo hiel tah. Nu le pa, khawsung le hnam thuoituhai an kham zo tah. Hi leiin vawisun ni chenin Sikpui Ruoi hmang ding khawma dan le dun khir tak hnuoia hmang ei um nuol.

A chunga hrila a um khi Pu Lalkhum Keivawm  a hlaphuok “Hnam dang dan tha hai la veng ei ta” ti le chu sun le zan an tah. Nang le kei Hmar val le lanu mawphurna tamtak ei nei. Ei umdan siemthat a hun tak meu tah. Ei silfen pilvut benfai a hunt ah.

Sawrkar in Mimtukthla 5 Council Holiday a mi pek hi a hlutna a tlawm tah. Asanchu ei kut umsun khawm “zurui” buoina inlau leiin ei hmang ngam ta nawh. Pi le pu hai hmang hun anga hmang tum ni inla hlak chu a ni si nawh, Ei remchang dan anga hmang ei ni  ta si. Sawrkar in kut a ni lei ela chawl a mi pek am a nih? Tuhai hmang dinga ei sie am a na? Hmar nauhai kut a ni leia chawla pek ei nih a, hlutsak le hmang chu nang le keia chunga innghat a nih. Ei kut umsun hmang loa ei um um hin Chawl a nina san iem umzie a uma? Hnam ni sia mani nu tawng hrie lo ang ei ni tan mek tah. Mani hnam tawng hmang thei lo chu hring zinga thi ti a nih si. Hienga ei fe pei chun kum sawtnawte hnunga Ralte-hai ang la hung ning ei tih. Ei hnam kut umsun hi Sawrkarin a mi hlutsak pek angin hlusak ding ei nih.

“Nang Hmar nau, I kut I humhal naw chun tuin am humhal a ta? I hnam I hmangai chun insiemthatna tul hai insiem tha la, I kut hi ngaina rawh. Hnam danghai laka kan kut I ti the ve sun a nih hi. Kum sawtnawte hnunga ‘kut ei lo nei an nawm’ tawngkam a ni ding phal lul naw rawh.”