Tuesday, 9 July 2013

VARNA SYSTEM(CHI INTHLIERNA)


Varna hi a tawi zawngin, Aryanhai laia chi inthlierna tiha hril thei a nih. Nisienlakhawm, ringdana chun, India rama Aryanhai an hung lut hma daia lo um tah niin an inlang a. Rig Veda bu chun hiengang hin a hril a : Hnam chi hran hranhai chu pathien taksaa inthawka pieng an na; Brahmin chu pathien lu-a inthawka suok an na, anni hi hnam laia ansangtak an nih. Kshatriya hai chu a kut a inthawka suok an na, a âwm a inthawkin Vaishya an suok a, Sudra hai chu a ke a inthawka suok an nih. Hi hi chi inthlierna hung suok dan bulpui tak niha ring a nih.

Hinduhai hi hnam chi hran hran pali  a the thei an nih, chuonghai chu Brahmin, Kshatriya Vaishya le Sudra hai an nih.

(a)    Brahmin-hai: Hinduhai laia chun Brahmin hai hi hnam insangtakah an pawm a. Brahmin taphawt chun lekha an thiem seng ang a na, an sakhuo lekhabu hrilfietu le inchuktirtu an na, inthawina po po inhlantu an ni bawk.
(b)   Kshatriya-hai: Brahmin dawta hnam insâng chu Kshatriya hai an nih. Anni hi indo mi an nih a, hi chi hi raldo mi an ni leiin a chang chun vênghimtu tia hming inputtir khawm an ni hlak.
(c)    Vaishya-hai: A dawta hnam chu Vaishya-hai hi an nih a. Hi hnama mihai hi sinthawna dang dang, hieng hmuoi inlet dam, sumdawngna dam le sin ṭul dang danga inhmang hlakhai an nih.
(d)   Sudra-hai: Chi inthliernaa hnam hnuoihnungtak chu Sudra-hai an nih. Hi chihai hi ‘tâwk ser’ tia hriet khawm an ni hlak. Hieng hnamhai tading hin sikul kai dam, temple-ah lût dam, hnam insânghai le inbiek paw le thilthaw tlâng dam phal pek an ni ngai nawh a. An sinthaw ding khawm vantlang inkhawmna hmun sukfai le phitfai dam le thil pawrche themtu tak an nih a. Midang le an inpawl phal a ni ngai nawh.


Hindu laia chi inthlierna hi hun sawttaka an lo ching hlak, Aryan-hai India ram an hung luta inthawka sukngheta um chu a nih. India ram hmun dang dangah chi inthlierna a la um zing a. A bikin Orthodox Hindu( A firfiek pawlhai) hai lai a um hrat deutak a nih. Amiruokchu, tulai khawvela ding chun damte tea hung sukbo deu peiin a um tah a, chuong sa khawm chun mi lungrilah inthlierna hi a la hring zing a nih.